Η μεγάλη πατάτα είναι μια σειρά συνεντεύξεων με ανθρώπους από τον χώρο του παιδικού βιβλίου. Κεντρικό θέμα είναι οι πατάτες, σε όλες τις πιθανές μορφές τους.
Σύλληψη/Υλοποίηση: Αλίκη Γιαννάκη
Ο Φίλιππος Φωτιάδης είναι αρχιτέκτονας, ζωγράφος, εικονογράφος και συγγραφέας. Πέρσι, απέσπασε το βραβείο καλύτερου παιδικού εικονογραφημένου βιβλίου για «Το μπάνιο μας» (Λογοτεχνικά βραβεία Αναγνώστη 2021). Μα πώς τα καταφέρνει και είναι όλα υπέροχα; Και με τις πατάτες, πόσο στενή σχέση έχει;
Δε θυμάμαι την πρώτη μου πατάτα, σίγουρα υπάρχουν πολλές, ίσως τις έχω καταχωνιάσει κάπου εκτός μνήμης, ίσως ντρέπομαι για αυτές, ποιος ξέρει. Θυμάμαι κάτι που είναι σαν πατάτα στην εικονογράφηση και κάτι άλλο, που μάλλον είναι πατατάρα γραμματικής.
Στο βιβλίο της Ξένιας Καλογεροπούλου «Παραμύθια με την Ξένια» (εκδ. Μάρτης), υπάρχει το κινέζικο παραμύθι «Το μαγικό πινέλο». Εκεί, σύμφωνα με το κείμενο, ο κακός γαιοκτήμονας στέλνει δώδεκα άντρες του να κυνηγήσουν τον πρωταγωνιστή. Αργότερα, στο παραμύθι εμφανίζεται ο αυτοκράτορας με κάποιους φρουρούς του. Κακός και ο αυτοκράτορας. Πάντα κάνω μια έρευνα για να βρω στοιχεία, για παράδειγμα, πώς ήταν οι φορεσιές του τόπου και της εποχής.
Όταν χώρισα τις σκηνές και αποφάσισα ποιες εικόνες θα φτιάξω, σκέφτηκα μια σκάλα, στο περιθώριο της σελίδας, από την οποία το σκάει ο ήρωας και από κάτω οι δώδεκα χαζοβιόληδες φρουροί του γαιοκτήμονα. Φρουροί; Ναι, αυτό το «φρουροί» μου διέφυγε... Έπρεπε να είναι χωρικοί. Είχα ζωγραφίσει δώδεκα Κινέζους αυτοκρατορικούς φρουρούς με στολές της εποχής. Τσίκι-τσίκι διακοσμούσα τις αμφιέσεις τους με λέπια. Και όταν τελείωσα, παρουσιάζοντας τα σχέδια σε εκδότες και συγγραφέα, το συνειδητοποίησα... Φτου, τόσος κόπος! Μάταια ζήτησα από την Ξένια να αλλάξει το κείμενο για χάρη της εικονογράφησης. Τελικά, τους ξαναζωγράφισα με ρούχα χωρικών. Αλλά τους φρουρούς τους τοποθέτησα, σαν να ήταν προσχεδιασμένο, στο επόμενο δισέλιδο. Κι αν προσέξει κανείς θα δει ότι πολλοί από τους χωρικούς έχουν την ίδια στάση ή ύφος με τους φρουρούς του αυτοκράτορα παρακάτω. Εντάξει, δεν θα την έλεγα και τεράστια πατάτα...
Το άλλο που θυμήθηκα, που πιο πολύ ταιριάζει στην κατηγορία «δαίμονας του τυπογραφείου»: Πριν από μερικά χρόνια, στην Art Athina, μια μεγάλη διοργάνωση όπου πολλές γκαλερί παρουσιάζουν τους καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζονται, συμμετείχα με ατομική έκθεση μαζί με τη γκαλερί αγκάθι – κartάλος .
Εκτός από ένα έντυπο που είχαμε τυπώσει με τα έργα ζωγραφικής, είχαμε τυπώσει και σελιδοδείκτες. Τρεις χιλιάδες περίπου. Το «στήσιμο» στον σελιδοδείκτη το είχα αναλάβει εγώ. Ένα μακρόστενο έργο από τη μια πλευρά, ένα από την άλλη. Από κάτω είχε μπει ο τίτλος της έκθεσης με μεγάλα γράμματα, πιο κάτω το όνομά μου με λίγο μικρότερα και τέλος, τα στοιχεία της γκαλερί. Αγγλικά από την μια, ελληνικά από την άλλη. Μεγάλη επιτυχία! Τόσο η έκθεση όσο και οι σελιδοδείκτες, από τους οποίους δεν μου έμεινε ούτε δείγμα.
Μερικούς μήνες αργότερα ετοιμαζόμαστε για μια αντίστοιχη συμμετοχή: Art Thessaloniki αυτή τη φορά. Μικρότερο φυλλάδιο, σελιδοδείκτες πάλι. Εύκολο, έχω «στημένο» τον σελιδοδείκτη.
Ανοίγω το προηγούμενο αρχείο, αφού μόνο τον τίτλο της έκθεσης έχω να αλλάξω, και τις εικόνες φυσικά - νέα έργα. Καθώς, όμως, ευθυγραμμίζω τίτλους και ονόματα, συνειδητοποιώ ότι το όνομά μου είναι γραμμένο «Φίλιπππος» με ΤΡΙΑ πι . Τηλεφωνώ στον φίλο Γιώργο-αγκάθι-Καρτάλο: «Σου ‘χει μείνει κανένας σελιδοδείκτης από την προηγούμενη έκθεση μας;» τον ρωτάω. 'Έντρομος, επιβεβαιώνοντας τον φόβο μου, καταλαβαίνω πως είχαμε μοιράσει τρεις χιλιάδες σελιδοδείκτες με ένα έξτρα πι στον καθένα.
Γιατί τρώμε σαλιγκάρια πασχίζοντας με μανία να τα βγάλουμε από το σπίτι τους και δεν στρεφόμαστε στους γυμνοσάλιαγκες;
Χτύπησες φλέβα: Για μένα δεν υφίσταται τίποτα χειρότερο στον κόσμο των φαγητών από τον πουρέ πατάτας. Κι όλοι ρωτάνε «μα γιατί;». Έτσι. Είναι παιδικό τραύμα, μάλλον. Η υφή είναι που δεν μου αρέσει. Δυσκολεύομαι πάρα πολύ, ακόμα και να έχω κοντά μου ανθρώπους που τρώνε πουρέ. Πουρέ από άλλο συστατικό μπορεί και να φάω. Επιλεκτικά.
Επίσης με εκνευρίζει αφάνταστα όταν μου λένε: «τον δικό μου πουρέ όμως, δεν τον έχεις φάει!» - τους φαντάζομαι με ένα κουτάλι να με ταΐζουν τον πουρέ τους με το ζόρι. Με αηδιάζει ακόμα και η σκέψη του πουρέ. Σχεδόν ακόμα και η λέξη.
Ειδικά στον πληθυντικό «πουρέδες» ή σε υποκοριστικό «πουρεδάκος». Αυτά για τον ακατονόμαστο. Άρα, πατάτες τηγανητές.
Λίγα λόγια για την Αλίκη Γιαννάκη
Η Αλίκη ήρθε στον κόσμο του παιδικού βιβλίου το 2015 με "Το μυστικό του Αϊ-Βασίλη" (εικόνες: Πέτρος Μπουλούμπασης). Ακολούθησε το "Μαμούν", μαζί με τον Ματθαίο Αμανατιάδη, το 2020 (εκδ. Μικρή Σελήνη/ εικόνες: Στέλλα Δημητρακοπούλου).
Σύντομα θα κυκλοφορήσει "Το Νησί του Ίσην" πάλι μαζί με τον Ματθαίο (εκδ. Μάρτης / εικόνες: Ρένια Μεταλληνού ).
Εικονογραφημένα κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σε ποικίλα μέσα, από παιδικά παιχνίδια και ρούχα έως μουσικά περιοδικά.
Παρ' όλα αυτά, είναι σχεδόν διάσημη για το κάροτ κέικ της και το μεγαλύτερο πάθος της δεν είναι άλλο από το καλλιτεχνικό πατινάζ.